به نام خداوند جان و خرد

گروه‌درمانی

گروه‌‌درمانی یکی از انواع روان‌درمانی است که اولین بار در دهه چهل میلادی شناخته شد و تاکنون دستخوش تغییرات زیادی بوده است. روان‌درمانی فردی و گروهی هر دو روش‌هایی برای درمان مشکلات روانشناختی هستند، اما تفاوت‌هایی نیز با هم دارند. در روان‌درمانی فردی یک مراجع به صورت خصوصی با یک درمانگر کار می‌کند و از جمله ویژگی‌های آن تمرکز بر نیاز‌های خاص فرد، ایجاد فضای امن برای بیان احساسات، عمیق شدن در ریشه‌ مشکلات بین‌فردی است و مناسب افرادی است که راحتی بیشتری برای گفتگوهای یک به یک دارند. در روان‌درمانی گروهی یک یا دو روان‌درمانگر متخصص، گروهی از مراجعان را که مشکلات مشابهی دارند، راهنمایی می‌کنند. از جمله ویژگی‌های این نوع روان‌درمانی می‌توان به ایجاد حس حمایت و همدلی بین اعضا گروه، اصلاح رفتار، کمک به یادگیری مهارت‌های اجتماعی و بین فردی، امکان مشاهده و یادگیری از تجربیات دیگران، نوع دوستی، تخلیه هیجانی و کاهش احساس تنهایی و انزوا اشاره کرد. به نظر می‌رسد حس تعلق و پذیرش که در گروه مانند یک خانواده صمیمی ایجاد می‌شود ویژگی‌های بالا را تقویت می‌کند.
روان‌درمانگر گروهی همچون «هدایتگر و پایگاه ثابت» برای اعضا می‌باشد که ارتباط هیجانی مناسبی را با هر یک از اعضا برقرار می‌کند، واکنش اعضا را زیر نظر می‌گیرد، اعضا را از آنچه در گروه رخ داده آگاه می‌کند و در جهت تمرکز بر نیاز سایر اعضا گروه تلاش می‌کند.
گروه ها با موضوع خاص معمولاً برای همگنی اعضاء خاص فراهم می‌شوند. هر چه موضوع خاص‌تر باشد، به علت وجود مشکلات و نگرانی‌های مشترک در اعضاء، و کانون توجه مشخص‌تر، به طرحی با ساختار بیشتر، و مناسب با یک کارکرد اطلاعاتی و آموزشی نیاز خواهیم داشت. گروه‌های درمانی متنوعی وجود دارد. گروه‌هایی برای اختلال افسردگی، برای جلوگیری از عود اختلال افسردگی، برای اضطراب اجتماعی، برای اختلال‌های خوردن، گروه‌هایی حمایتی برای بیماران مبتلا به سرطان، برای افرادی که آمادگی ژنتیکی برای ابتلا به سرطان دارند، گروه برای قربانیان آزار جنسی، برای مشکلات رایج جنسی در مردان و زنان، گروه‌هایی برای سالمندان و مراقبان آن‌ها، افرادی که از همسر خود جدا شده‌اند. همه این‌ها و بسیاری دیگر از اشکال مختلف گروه‌درمانی هستند. گروه‌های آموزشی جهت آموزش مهارت‌های زندگی، مهارت‌های ارتباط موثر و مهارت‌های فرزندپروری نیز از انواع دیگر گروه‌درمانی‌ها با رویکرد آموزشی - روانی هستند.
از طرفی رویکردهای تکنیکی متنوعی مانند شناختی-رفتاری، گشتالت، آموزش-روانی، بین‌فردی، نمایش‌درمانی، حمایتی-ابرازی، روانکاوی، هنردرمانی و طرحواره‌درمانی در گروه‌درمانی به کار می‌روند.
به طور معمول، گروه‌های همتا (با ویژگی‌های مشابه مورد نظر متخصص) به دلیل شرایط مشابهی که دارند، می‌توانند بهترین گروه را فراهم آورند. بسیاری از افرادی که دارای ناراحتی روانشناختی هستند، هنگامی که تجربه‌های خود را با افرادی که مشکلاتی مشابه آن‌ها دارند، به اشتراک می‌گذارند، تغییر می‌کنند. به اعتقاد اروین یالوم(1995) نظریه پرداز مشهور گروه‌درمانی، هنگامی که فرد آگاه می‌شود مشکل او خاص و استثنائی نیست، امیدوار شده و تسکین می‌یابد. همچنین از سایر افراد گروه اطلاعات مهم و باارزشی را یاد می‌گیرد.
مجموعه متقاعد‌کننده‌ای از پژوهش‌ها نشان داده است، گروه با فراهم کردن زمینه‌ای حمایتی، می‌تواند محلی برای جبران تجربه‌های ناخوشایندی باشد که فرد در خانواده خود داشته است. ضمن اینکه فرصت مناسبی را برای پرورش مهارت‌های اجتماعی و یادگیری از رفتارهای موفقیت آمیز دیگران در اختیار افراد قرار می‌دهد و در گسترش یک سیستم حمایتی و ایجاد این باور که زندگی خود را تحت کنترل دارند، موثر است.
در پایان لازم به ذکر است، انتخاب بین روان‌درمانی فردی و گروهی بسته به نیازهای فرد، نوع مشکل و میزان راحتی او در جمع دارد. برخی روان‌درمانگران تلفیقی از هر دو روش را پیشنهاد می‌کنند تا مراجع از مزایای هر دو بهره ببرد.