به نام خداوند جان و خرد

مشاوره پیش از ازدواج

مشاوره پیش از ازدواج تلاشی است تخصصی برای پیشگیری از شکل‌گیری یک زندگی پرخطر و تشکیل زندگی سالم برای افرادی که می‌خواهند ازدواج کنند یا بعد از جدایی و یا از دست دادن همسر به دنبال ازدواج دوباره هستند. در مشاوره پیش از ازدواج هم مانند سایر حیطه‌های تخصصی روانشناسی مشاور باید از صلاحیت علمی حرفه‌ای مناسب برخوردار باشد و از الگویی منسجم، مبتنی بر شواهد تجربی و رویکردهای فرهنگی جامعه پیروی کند.
خانواده که با ازدواج شکل می‌گیرد، کوچکترین هسته و اساسی‌ترین واحد اجتماعی است که هم تحول اجتماعی و هم تحول فردی به ویژه روانشناختی را تضمین می‌کند. ازدواج شبیه به تولدی اختیاری است که همه ابعاد زندگی انسان را رقم می‌زند و به همان اندازه که عمیق و پایدار است، بسیار شکننده و آسیب‌پذیر نیز است.
مشاوره پیش از ازدواج نوعی مشاوره مختصر و متمرکز بر آماده‌سازی مراجعان برای تصمیم گیری درست در مسیر ازدواج است. در این راستا، مراجعان باید به اطلاعات کافی و مناسب دسترسی داشته باشند. بنابراین، مشاور یا روانشناس این امکان را فراهم می‌کند تا افراد به اطلاعات کافی و لازم برای تصمیم‌گیری بهتر دست یابند.
مشاوره پیش از ازدواج فرایندی مشارکتی است که بار عمده تصمیم‌گیری بر عهده مراجعه کننده است نه مشاور. هر چند برخی مراجعان ترجیح می‌دهند مسئولیت تصمیم‌گیری خود را بر دوش مشاور یا روانشناس بگذارند، اما اغلب آگاه هستند که تصمیم‌گیری نهایی با خودشان است و روانشناس به عنوان یک راهنمای متخصص در این مسیر در کنار آنهاست. بنابراین وقتی یک یا دو نفر به قصد مشاوره پیش از ازدواج مراجعه می‌کنند هدف اصلی و نهایی آماده‌سازی آن‌ها برای تصمیم‌گیری درست و مناسب است. در طول این فرایند ممکن است ملاحظات دیگری از جمله انجام روان‌درمانی فردی به علت وجود اختلالات روانشناختی و یا آموزش مهارت‌ها ضروری باشد.
مشاوره پیش از ازدواج نوعی مشاوره است که می‌توان شامل تعداد جلساتی بین ۴ تا ۱۴ جلسه (در مواردی کمتر یا بیشتر) باشد. مراحل مشاوره به طور کلی شامل سه مرحله آغاز، مرحله میانی و پایانی است. در مرحله آغاز هدف برقراری رابطه درمانی، بررسی سلامت روانشناختی و کارکردی دو نفر می‌باشد. هدف مرحله میانی سنجش و ارزیابی رشد شخصیتی و روانی- عاطفی برای کسب اطلاعات است و ممکن است بین دو تا ۱۰ جلسه طول بکشد. در مرحله پایانی یا سوم کمک می‌شود تا افراد از نقاط ضعف مهارتی خود آگاه شوند، به جمع بندی نهایی برسند و تصمیم خود را اجرایی کنند. در این فرایند از آزمون‌های روانشناختی جهت افزایش دقت تشخیصی استفاده می‌شود.
تعداد جلسات مشاوره پیش از ازدواج یا مدت زمان آن بستگی به عوامل متعددی دارد. برخی با توجه به آشنایی قبلی و برخورداری از مهارت‌های زندگی به چند جلسه نیاز دارند. برخی دیگر نیز ممکن است به دلیل ابتلا به اختلالات روانشناختی یا کمبود مهارت‌های لازم برای زندگی به جلسات بیشتری نیاز داشته باشند. در مورد مراجعه کنندگانی که مبتلا به اختلالات روانشناختی هستند ممکن است مشاور یا درمانگر بیمار را به درمانگر دیگری که متخصص در روان‌درمانی فردی و یا روانپزشک است ارجاع دهد. مهارت‌های لازم برای داوطلبان مشاوره پیش از ازدواج که می‌تواند انفرادی یا گروهی باشد عبارتند از خودآگاهی، حل مسئله، تصمیم‌گیری، مدیریت احساسات، ابراز وجود و قاطعیت، ارتباط موثر، حل اختلاف و کنترل خشم.
داوطلبان مشاوره پیش از ازدواج به سه دسته تقسیم می‌شوند:

• گروه اول خود شامل سه دسته هستند: 1) مراجعانی که اوایل آشنایی مراجعه می‌کنند. 2) افرادی که اواسط آشنایی مراجعه می‌کنند. 3) مراجعانی که مدت‌ها بعد از آشنایی مراجعه می‌کنند و هدفشان تصمیم‌گیری مناسب یا نهایی برای ازدواج است.

• گروه دوم شامل دو دسته افراد می‌شود: 1) مراجعانی که به تنهایی برای مشاوره مراجعه می‌کنند. 2) مراجعانی که دو نفره برای مشاوره مراجعه می‌کنند.

• گروه سوم شامل دو دسته از مراجعان می‌باشد: 1) افرادی که با تمایل شخصی مراجعه کرده‌اند. 2) افرادی که تحت فشار سایرین به ناچار مراجعه کرده‌اند (اجباری).